Jaskinia "Zimna Dziura" w Strzeblu

Przyroda

Informacje

  • Adres: Lubień
  • Gmina: Gmina Lubień

Parametry

Miejsca

  • Gmina: Gmina Lubień

Jaskinia "Zimna Dziura" w Strzeblu (znana także jako Grota Lodowa lub Jaskinia w Lubniu) to jaskinia w Beskidzie Wyspowym, na północnym stoku Szczebla (Strzebla).

Znajduje się na obszarze Lasów Państwowych, czyli na terenie lasów należących do Skarbu Państwa.

Jest jaskinią osuwiskową, powstałą w piaskowcu magurskim.

Położona jest przy szlaku turystycznym z Lubnia do Kasinki Małej i jest łatwo dostępna dla turystów. Czas dojścia z Lubnia do jaskini wynosi ok. 1 godz. 

Znajduje się na wysokości 655 m n.p.m.

Otwór wejściowy jaskini ma rozmiary 3 × 4 m. Pochyłe wejście prowadzi do komory głównej o długości do 6 m i szerokości do 3 m. Dno tej komory znajduje się na głębokości ok. 5 m. Od komory tej prowadzą jeszcze 3 boczne, ciasne szczeliny. Długość korytarzy (w większości trudno dostępnych) wynosi około 25 metrów.

W jaskini panuje temperatura niższa o kilka lub kilkanaście stopni od temperatury na zewnątrz. Zdarzają się lata, że lód zalega w jaskini do okresu lata kalendarzowego. Niska temperatura w jaskini spowodowana jest jej ukształtowaniem. Brak przewiewu i kształt jaskini (opadający, od wejścia w kierunku końca jaskini) sprzyja zaleganiu zimnego powietrza. Wymiana powietrza z otoczeniem zachodzi (na większą skalę) wtedy, kiedy na zewnątrz jest zimniej niż w jaskini. Wówczas zimne powietrze opada do jaskini, ochładzając ją.

Temperatura wewnątrz to +3,5 do +5,5 °C, zaś wilgotność ok. 86 - 99%. Trasa nie jest oświetlona elektrycznie i nie jest przystosowana do zwiedzania dla niepełnosprawnych. Zwiedzanie odbywa się samodzielnie i zaleca się do zwiedzania wygodne, sportowe obuwie i ciepłe okrycie latem.

Podpisy w końcowej sali wskazują, że jaskinia była znana już w 1863 r. W 1835 r. był w niej znany geolog Ludwik Zejszner. Po raz pierwszy opisał ją Gotfryd Ossowski w 1882 r. (pod nazwą   Jaskinia w Lubniu). Miejscowej ludności znana była od dawna, o czym świadczy legenda, według której dziewczyna poszukująca wypasanego byka, który oddzielił się od stada, weszła za nim do jaskini. Byk zlizywał sól z dużego koryta. Jacyś ludzie pozwolili jej nabrać do tobołka pieniędzy, ale zakazano jej oglądania się. Dziewczyna jednak wychodząc z jaskini nie wytrzymała i obejrzała się. W tym momencie skarb zniknął, urwało jej piętę, a byk już nie odnalazł się.

Jaskinia znajduje się w północnym zboczu, na ramieniu schodzącym ku północnemu zachodowi z Małego Szczebla. To tzw. jaskinia szczelinowo-osuwiskowa, typowa dla piaskowcowych skał Beskidów. Powstała w spękaniach skalnych piaskowców magurskich. Niewielki otwór wejściowy prowadzi do głównej komory jaskiniowej o długości 7 m, szerokości do 2 m i 4 m wysokości. Z komory rozchodzą się dwa korytarze. W jednym przez dużą część roku utrzymuje się lód, co jest niezwykłe ze względu na niewielką wysokość, na jakiej znajduje się otwór groty (ok. 655 m n.p.m.). Dzieje się tak ze względu na ukształtowanie jaskini, które sprzyja zaleganiu w niej zimnego, ciężkiego powietrza, oraz brak innych otworów oprócz głównego, co powoduje, że nie ma w niej przewiewu. Łączna długość korytarzy jaskini to 25 m. Z Zimną Dziurą, zwaną również „Grotą Lodową”, związane są lokalne podania, mówiące o ukrytych w niej skarbach. Jaskinię odwiedzali turyści już w XIX w., o czym świadczą pozostawione przez nich na ścianach głównej komory podpisy.