Dom Grecki w Myślenicach

"Dom Grecki" - dawna siedziba Muzeum Regionalnego, zbudowany został w XVIII wieku i pełnił funkcję domu zajezdnego. Pierwotnie był to budynek parterowy, piętro nadbudowane zostało w 1818 roku przez ówczesnego właściciela Stefana Popowicza. W obecnej postaci "Dom Grecki" to budynek z facjatami i podziałami pilastrowo - ramowymi, z częścią przyziemną nakrytą sklepieniami żaglastymi na gurtach. Całość nakryta jest dachem łamanym. Elewacja frontowa zaakcentowana jest ryzalitem złączonym facjatą, tył budynku podpierają dwie przypory.
Wnętrze budynku mieści pomieszczenia ze stropami belkowanymi oraz krzyżowymi. W stropie belkowanym znajdującym się na parterze budynku umieszczona jest belka z datami 1787-1792 napisem w języku łacińskim, pięknie zdobione motywem warkocza i rozetami cyrklowanymi. Belka ta pochodząca z Makowa Podhalańskiego, zamontowana została w czasie ostatniego remontu przeprowadzonego w latach 1972 - 1975 przez Pracownie Konserwacji Zabytków w Krakowie. Ciekawym elementem wnętrza jest komin znajdujący się w wędzarni, który jest rodzajem małej sklepionej izby zbierającej dym do wspólnego przewodu kominowego. Komin zaś zbudowany jest w kształcie butelki. Pięknym akcentem dekorującym jedno z pomieszczeń jest piec kaflowy z około 1885 roku, pochodzący z dworu w Krzyszkowicach, bogato zdobiony ornamentami roślinnymi i herbami Rogala i Leliwa.
"Dom Grecki" pierwotnie był własnością prywatną do 1969 roku. Potem własność sprawował Urząd Miasta i Gminy w Myślenicach, aż do 2008 roku, kiedy obiekt ponownie wrócił do pierwotnych właścicieli. Na przestrzeni lat zmieniała się funkcja budynku pełniącego pierwotnie rolę zajazdu. Był on domem mieszkalnym dla kolejnych właścicieli, siedzibą ZNP, mieściła się tutaj klasa Szkoły Podstawowej nr 1, sklep mięsny, zakład ślusarski, zakład szklarski, magazyn Domu Książki, a w czasie II wojny światowej w "Domu Greckim" czynny był magiel i prasowalnia bielizny.

To najstarszy świecki budynek w centrum miasta. Zbudowano go prawdopodobnie w drugiej połowie XVII wieku jako dom parterowy, obecny swój wygląd zawdzięcza jednak licznym przebudowom, w tym tej najważniejszej, z roku 1818, kiedy nadbudowano dodatkowe piętro. Z czasem zyskał styl nawiązujący tak do baroku, jak i klasycyzmu. Do budowy tego murowanego i reprezentacyjnego gmachu użyto kamienia łamanego i cegły, a powstał jako dom zajezdny dla kupców przy ważnej drodze handlowej, której tradycja sięgała jeszcze średniowiecza i słynnego traktu prowadzącego z Krakowa na Węgry. Zajazd zyskał na znaczeniu pod koniec XVIII wieku, kiedy po pierwszym rozbiorze Polski obszar ten został włączony do cesarstwa austriackiego, a przez Myślenice wytyczono ważny „trakt cesarski” o znaczeniu handlowym i pocztowym, który połączył Lwów z Wiedniem. Wielu podróżujących tamtym szlakiem kupców było Ormianami, których błędnie określano mianem Greków, stąd i zajazd zaczęto nazywać „Domem Greckim”. W latach 1975 – 2017 funkcjonowało tu Muzeum Regionalne. 

Gmach przy ul. Jana III Sobieskiego 3 powstał jako zajazd w XVII w. Wzniesiony został w stylu barokowo-klasycystycznym. Nazwa zajazdu odwołuje się wbrew pozorom nie do Greków, lecz do kupców pochodzenia ormiańskiego, których miejscowa ludność nazywała „Grekami”. Pierwotną formę budynku uzupełniło piętro, dodane w 1818 r. przez ówczesnego właściciela obiektu Stefana Popowicza. W latach 70. ubiegłego wieku został znacznie przebudowany. Murowany budynek nakryty jest łamanym dachem z facjatami. We wnętrzu warto zwrócić uwagę na sklepienia niektórych wnętrz, zwłaszcza sieni. Piękny jest również belkowany strop jednej z sal, w innej natomiast uwagę zwraca piec kaflowy z ok. 1885 r., wykonany z kafli ze sławnej manufaktury w Nieborowie. Piec został przeniesiony tu z dworu w Krzyszkowicach. Obecnie gmach zajmuje miejscowe muzeum regionalne, otwarte w 1953 r., jednak dopiero w 1976 r. przeniesiono jego zbiory do „Domu Greckiego”. Ekspozycje muzealne obrazują historię ziemi myślenickiej od czasów prehistorycznych aż do okresu II wojny światowej. Można również prześledzić różnice kulturowe w folklorze dwóch głównych grup etnograficznych regionu, tj. Górali Kliszczaków oraz Krakowiaków, dzięki bogatej kolekcji etnograficznej.

„Dom Grecki” to budynek dawnego zajazdu przy ul. Sobieskiego 3. Pochodzi z końca XVIII stulecia. Piętro nadbudowano w 1818 r. i obiekt zyskał wówczas obecny wygląd, z pięknym, łamanym dachem polskim. Stoi on przy niegdysiejszej głównej ulicy prowadzącej do miasta, będącej odcinkiem zbudowanego w XVIII w. traktu cesarskiego, łączącego Wiedeń i Cieszyn ze Lwowem. Trakt ten skręcał w rynku na Bochnię, podczas gdy droga, którą podróżowano do Zakopanego biegła prosto na południe. Tranzytowa funkcja tego odcinka zmieniła się dopiero w latach 70. XX w., kiedy to wybudowano obwodnicę Myślenic.
Gmach „Domu Greckiego” jest od 1974 r. siedzibą Muzeum Regionalnego, którego korzenie sięgają zbiorów miejscowego oddziału Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego, gromadzonych od okresu międzywojennego. Po II wojnie światowej placówka, otwarta oficjalnie w 1953 r., kilkakrotnie zmieniała lokum, aż wreszcie umieszczono ją w odremontowanym budynku dawnego zajazdu. Znajdują się tu działy poświęcone historii (w tym ekspozycja militariów) oraz etnografii, a także archiwum.