Uklejna 677 m n.p.m.

Uklejna   (677 m) – szczyt w   Paśmie Lubomira i Łysiny, które według   Jerzego Kondrackiego   należy do   Beskidu Wyspowego. Na mapach i w przewodnikach turystycznych pasmo to zaliczane jest przeważnie do   Beskidu Makowskiego, zwykle jednak opisywane jest właśnie razem z Beskidem Wyspowym.

Uklejna jest pierwszą, licząc od północy, kulminacją głównego grzbietu Pasma Lubomira i Łysiny. Zachodnie zbocze, opadające w dolinę   Raby, jest zarazem początkowym odcinkiem tego grzbietu. Południowy stok obniża się ku dolinie   Kobylaka   (Talagówki), wschodni –   Trzemeśnianki, zaś na północny wschód odbiega grzbiet   Grodziska   (502 m) i   Krowiej Góry   (456 m), przechodzący następnie w   Pasmo Glichowca. Stoki zachodnie i południowe (a także pozostałe w partiach podszczytowych) charakteryzują się większym nachyleniem w porównaniu ze zboczami eksponowanymi na północ czy wschód. Górę porasta las, oprócz terenów na wschodnim stoku, gdzie znajduje się Styrek – przysiółek   Buliny, oraz na południowo-wschodnim stoku   myślenicka   Tajsówka. U zachodnich podnóży Uklejnej leży   Zarabie   będące dzielnicą Myślenic, wyżej natomiast usytuowany jest   rezerwat przyrody Zamczysko nad Rabą   i ruiny zamku.

Nazwa szczytu „Uklejna”   związana jest z legendarnym nazwiskiem Uklej, który według jednych podań był zbójnikiem, a według innych – bartnikiem, który przeniósł się z doliny Raby i zamieszkał w samotności po tragicznej śmierci żony. Informacja o tym znajduje się na małej tabliczce na jednym z drzew na szczycie Uklejny.

Szczyt jest porośnięty lasem, w miejscach przerzedzonych drzew na północnych i południowych stokach pojawiają się dalekie widoki na Pogórze Wielickie, Beskid Makowski i Beskid Wyspowy. Na zachodnim zboczu, nad myślenickim Zarabiem znajduje się Rezerwat Przyrody Zamczysko nad Rabą.

Szczyt Uklejny przechodzi w kierunku zachodnim w dość rozległe spłaszczenie, którego krawędzie okalają budzące ciekawość wały, długie na 250 m i odległe od siebie o 50 m. Prawdopodobnie jest to forma podwójnego grzbietu, powstała wskutek pękania górotworu, usytuowanego w brzeżnej strefie płaszczowiny magurskiej. Zwały niewielkich głazów przy północnym wale oraz niewielkie szczeliny świadczą, że istniały tu niegdyś formy skałkowe, które rozpadły się wskutek wietrzenia. Z korony wału rozpościera się fragmentaryczny, lecz daleki widok na Myślenice, Pogórze Wielickie oraz wzgórza Bramy Krakowskiej. Kopułę szczytową Uklejny porasta buczyna karpacka. W tutejszych lasach znaleźć można rzadki storczyk – gnieźnik leśny, pasożytujący na znajdujących się w glebie grzybach.
W 1927 r. myślenicki architekt, inż. Jan Hołuj junior opracował projekt gmachu Narodowego Obserwatorium Astronomicznego. Dla lepszego rozpoznania warunków, prof. Kazimierz Kordylewski zaproponował budowę mniejszej stacji. Ostatecznie, w 1931 r. na pniach kilku ściętych drzew pod szczytem wybudowano drewnianą budkę, w której umieszczono lunetę. W placówce, stanowiącej stację terenową krakowskiego obserwatorium astronomicznego, astronom Stanisław Szczyrbak dokonywał obserwacji gwiazd zmiennych i oceny przejrzystości atmosfery. Placówka funkcjonowała do 1934 r. Obecnie odcinek szlaku z Uklejny na Lubomir bywa nazywany Szlakiem Astronomów Polskich.

Szlaki turystyczne:

Mały Szlak Beskidzki   na odcinku Myślenice – Uklejna –   Śliwnik   –   Działek   –   Kudłacze  

Myślenice – trawers północnego stoku Uklejnej – przełęcz Niwa –   Trzemeśnia.