Pomnik bł. ks. Michała Rapacza w Tenczynie

22 czerwca 2024 roku odsłonięto pomnik bł. ks. Michała Rapacza, ofiary komunistycznej zbrodni.

Michał Rapacz   (ur.   16 września   1904   w   Tenczynie, zm.   12 maja   1946   w   Płokach) –   polski   ksiądz   katolicki, administrator parafii w   Płokach,   zamordowany   przez   komunistyczną   bojówkę,   błogosławiony   Kościoła katolickiego.

Dzieciństwo i nauka:

Michał Rapacz urodził się we wsi   Tenczyn   w   powiecie myślenickim   16 września 1904 roku. Był synem Jana i Marianny z domu Wójcik. Rodzice, głęboko religijni, byli rolnikami. Ukończył gimnazjum w   Myślenicach, a w 1926 wstąpił do   Wyższego Seminarium Duchownego Archidiecezji Krakowskiej. Studiował na Wydziale Teologicznym   Uniwersytetu Jagiellońskiego.   1 lutego   1931   roku przyjął   święcenia kapłańskie.

Działalność duszpasterska: 

Jego pierwszą placówką duszpasterską była parafia w Płokach koło Trzebini, gdzie pracował jako   wikariusz   w latach 1931–1933. Wikary opiekował się stowarzyszeniami młodzieży, założył teatr amatorski, duszpasterzował wśród chorych i ubogich. W 1933 został przeniesiony do   parafii św. Wawrzyńca Diakona Męczennika i św. Kazimierza Królewicza w Rajczy. W 1937 powrócił do Płok, gdzie od   1 listopada   został administratorem parafii.

Po zajęciu Polski przez   Armię Czerwoną   w powiecie chrzanowskim, na terenie którego znajdują się Płoki, komuniści wzmocnili swoje wpływy. Stąd rekrutowali się pracownicy   UB   i aktywiści lokalni – miejscowa komórka   PPR   wystąpiła z wnioskiem o przyłączenie Polski do ZSRR. Ksiądz stał się celem ataków PPR-owców. Zaczął otrzymywać pogróżki.

Śmierć:

Wyrok na Michała Rapacza wydano prawdopodobnie w kwietniu 1946 na zebraniu partii komunistycznej w   Trzebini. Ksiądz został ostrzeżony przez jednego z uczestników tego zebrania (za pośrednictwem leśniczego), jak również przez dwóch innych parafian. Namawiano go, aby opuścił Płoki, lecz ksiądz odmówił powołując się na obowiązek duszpasterski i sumienie.

Morderstwo:

W nocy z 11 na 12 maja 1946 (sobota-niedziela) do budynku plebanii wtargnęła bojówka złożona z komunistycznych działaczy w liczbie około 20. Świadkiem napadu była Katarzyna Kutryba, siostra księdza, która prowadziła mu gospodarstwo. Zamknięta w swoim pokoju przez napastników słyszała głośniejsze wypowiedzi księdza. Wynika z nich, że prawdopodobnie odczytano mu wyrok śmierci, a wyprowadzany z plebanii powtarzał   Niech się dzieje Twoja wola, Panie. Ksiądz Rapacz najpierw ciągnięty na powrozie wokół kościoła, bity, został wzięty do oddalonego o ok. 1 km lasu. Tam uderzono go twardym przedmiotem w głowę i zastrzelono z pistoletów – oddano 4 strzały. Aby nikt nie wezwał pomocy, domowników trzymano pod lufami pistoletów do 3 nad ranem.

Śledztwo:

Okoliczności śmierci odtworzono na podstawie sprawozdania proboszcza w Trzebini, ks. Leona Bzowskiego z 1946, przeprowadzonej przez   Milicję   wizji lokalnej – śledztwo prowadził funkcjonariusz UB oskarżony potem o zamordowanie działacza PSL –   Narcyza Wiatra Zawojnego, raportu z   sekcji zwłok, oraz badań balistycznych i zeznań ponad 15 świadków.

W 1996 w sprawie śmierci ks. Rapacza wszczęto nowe śledztwo na podstawie doniesienia otrzymanego przez Komisję Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Zdołano ustalić nazwiska funkcjonariuszy UB, ale nikomu nie postawiono zarzutów. W 2002 umorzono śledztwo.

Pochowany został w rodzinnej parafii w   Lubniu   obok niedawno zmarłej matki, o czym zdecydowała Katarzyna Kutryba, rozżalona na miejscowych parafian. Staraniem proboszcza Stanisława Jałocha w   1980   przeprowadzono ekshumację i pochowano zwłoki przy kościele w Płokach.

Proces beatyfikacyjny:

Zrodził się lokalny kult kapłana   męczennika. Z inicjatywy biskupa   Juliana Groblickiego   zaczęto gromadzić świadectwa i relacje.   Archidiecezja krakowska   rozpoczęła w   1992   jego proces   beatyfikacyjny. Zebrane materiały poddano ocenie i przekazano do   Stolicy Apostolskiej. 24 stycznia 2024 papież   Franciszek   zatwierdził dekret o męczeństwie ks. Rapacza. W lutym 2024   archidiecezja krakowska   ogłosiła, że beatyfikacja polskiego męczennika odbędzie się w czerwcu tego samego roku. 19 kwietnia 2024 dokonano ekshumacji i kanonicznego rozpoznania doczesnych szczątków ks. Michała Rapacza i złożono w sarkofagu znajdującym się w ołtarzu bocznym   sanktuarium Matki Bożej Opiekunki Rodzin Robotniczych w Płokach.

Beatyfikowany podczas uroczystej mszy świętej w   sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Krakowie-Łagiewnikach   15 czerwca 2024.

Jego   wspomnienie liturgiczne   zostało wyznaczone na dzień   12 maja   (dies natalis).