„Studzienka” - I miejski wodociąg w Myślenicach

„Studzienka” to nazwa odnosząca się nie tylko do kapliczki, ale i do pobliskiej budowli, która w rzeczywistości jest początkiem miejskiego wodociągu powstałego w latach 1892 – 1893. Wodociąg Królewskiego Miasta Myślenic o długości 958 metrów i z czterema ujęciami wody (hydrantami) był jedną z pierwszych tego typu sieci wodociągowych w austriackiej Galicji. Ujęcie wody znajdowało się właśnie w owej „studzience”, czyli we wkopanym w zbocze budynku z ceglaną ścianą kurtynową. We wnętrzu ukryty był korytarz techniczny, hala zasuw i trzy betonowe zbiorniki gromadzące spływającą z Plebańskiej Góry wodę. Wodociąg kończył się na rynku słynną po dziś dzień „Tereską”, która obecnie jest fontanną, ale pierwotnie pełniła funkcję „zdroju ulicznego”, a więc zbiornika, w którym mieszkańcy miasta zaopatrywali się w wodę.

To, że Myślenice niemal na każdym kroku kryją jakąś tajemnicę ze swojej ciekawej historii, wiadomo nie od dziś. Niejednokrotnie mijamy obiekty, które są już tak wrośnięte w krajobraz, że praktycznie ich nie zauważamy, a na pewno nie przypuszczamy, że mogą kryć jeszcze jakąś tajemnicę.

Do takich miejsc i budowli należy zapewne dobrze wszystkim znana Studzienka, znajdująca się nieopodal kościółka św. Jakuba. Według przekazów miejsce to jest związane z początkiem Myślenic, a stojąca nieopodal kapliczka Matki Bożej, ma znajdować się na miejscu przedchrześcijańskiej świątyni.

Studzienka, można powiedzieć kultowa, słusznie utożsamiana z pierwszym miejskim wodociągiem – dziś wymaga pilnego remontu. Czynione są starania, aby wspomniany remont nastąpił, dlatego też w ostatnim czasie obiekt został poddany oględzinom przez specjalistów. Przeprowadzone badania przyniosły wiele zaskakujących odkryć, okazało się, że wewnętrzne zbiorniki i podziemia wykonane są techniką przypominającą budowę elementów twierdz CK Austrii, takich jak Twierdza Przemyśl czy część Twierdzy Kraków.

Jak przebiegał myślenicki wodociąg, dokładnie nie wiemy, na ten temat zostaną przeprowadzone szczegółowe badania. Nie jest wykluczone, że w związku z charakterystyką jego budowy, plany znajdują się w Wiedniu. Zastanawiającym jest, że w okresie zaborów, w czasie kiedy powstawała Studzienka, spośród trzystu galicyjskich miast tylko trzydzieści posiadało swój wodociąg, a wśród tej trzydziestki były właśnie Myślenice. Fakt, że Myślenice jako jedno z pierwszych miast zostało wyposażone w samodzielny wodociąg, pozostawia wiele do myślenia i dociekań badaczy. Czy ma to związek z planami Austriaków uczynienia z Myślenic twierdzy? To bardzo prawdopodobne, są bowiem w archiwach wiedeńskich adnotacje o takich działaniach, których centrum miała być góra Uklejna.

Artykuł o "Studzience": https://bramabeskidow.pl/artykul/63/pierwszy-wodociag-w-galicji