Stara Cegielnia w Myślenicach

Zabytek

Informacje

  • Adres: ul. Kasprowicza 13, 32-400 Myślenice
  • Gmina: Gmina Myślenice

Parametry

Miejsca

  • Gmina: Gmina Myślenice

W 1908 r. powstała w Myślenicach cegielnia miejska. Zgodnie z tradycją, zbudowano ją w miejscu cegielni działającej tu już od końca XVIII w. Nowoczesne jak na owe czasy wyposażenie miejskiej cegielni – późniejszego Zakładu Ceramiki Budowlanej – sprowadzono m.in. z zakładów Zieleniewskiego w Krakowie, a nawet z Pragi. Dziś znajduje się tu Galeria Handlowa Stara Cegielnia.

Myślenicka cegielnia w roku 1908  została wyposażona w urządzenia piecowe i komin wybudowany przez lwowską firmę Alfonsa Custodisa. Przez ponad 100 lat produkowano w niej cegłę, rury drenarskie, dachówki gliniane i wyroby cementowe. Glinę jako podstawowy surowiec do produkcji cegieł pozyskiwano z gruntu bezpośrednio sąsiadującego z zakładem. Kierownikiem zakładu w roku 1910 był Stanisław Błaszczak, w latach 1916 - 1919 Józef Boguta a następnie J. Goebel. Zniszczenia powstałe w czasie I wojny światowej spowodowały, że cegielnia podupadała, produkowała coraz mniej wyrobów, ludzie tracili pracę.


W roku 1921 pracownicy grożą strajkiem. W końcu lat 20. ubiegłego wieku  cegielnia zatrudniała prawie 60 pracowników. Z początkiem 1932 roku jej kierownikiem zostaje dotychczasowy maszynista Tadeusz Rykała. W zakładzie powstają warsztaty: kowalski, ślusarski, tokarski. W otoczeniu zakładu funkcjonuje wiatrak napędzający żarna do mielenia zbóż, suszarnia owoców i skór, oraz staw rybny. Wybuch wojny w 1939 roku przerwał dalszy rozwój zakładu, wstrzymano w nim produkcję cegły. W roku 1940 Rykała przestaje być kierownikiem w związku z odmową podpisania przez niego karty Volksdeutscha. Niemcy w cegielni zakładają tresurę psów. W jesieni 1944 roku na teren cegielni Niemcy zwożą duże ilości amunicji. W czasie walk o wyzwolenie Myślenic w styczniu 1945 roku cegielnia, wraz z arsenałem amunicji zostaje przez okupanta zaminowana. Jej wysadzenie udaremniają Tadeusz Rykała, Czesław Syrek i ukrywający się w Myślenicach ślązak – uczestnik trzeciego powstania śląskiego znany jako „kominiarz". Ocalone od zniszczeń zostają zarówno cegielnia jak i okoliczne domy.

Po wojnie cegielnia znowu zostaje uruchomiona. Jej funkcjonowaniem znowu kieruje Tadeusz Rykała, aż do swej śmierci w roku 1951. Następuje przejęcie cegielni przez Krakowskie Zakłady Przemysłu Materiałów Budowlanych. Od 1970 roku zakładem kieruje Z. Klinowski. Cegielnię nadal modernizowano gdyż dymiący komin był utrapieniem mieszkańców Myślenic.  Zużywano w niej rocznie około 2.500 ton węgla nadal produkując cegły w ilościach od 3 do 5 mln. sztuk. Budowa obwodnicy miasta i rurociąg gazowy były głównymi przyczynami zamknięcia cegielni. Znaczy wzrost kosztów dowozu podstawowego materiału spowodował nieopłacalność tej produkcji. W roku 2004 fabrykę cegieł zamknięto.

Dzisiaj budynek cegielni nadal służy mieszkańcom Myślenic – tym razem jako market handlowy. Wysoki komin ceglany wciąż przypomina o historii tego obiektu.